Er is in Nederland meer steun voor boerenprotesten dan voor klimaatacties. Daar is niet één aanwijsbare reden voor. Het zal een samenspel van verschillende dingen zijn, die per persoon verschillen.
Slechts één van die dingen waar dat mee te maken heeft, is ‘de inhoud’. Waar wordt nu eigenlijk precies voor of tegen geprotesteerd? Op basis van welke feiten? Hoe denk ik eigenlijk zelf over deze kwestie?
Eerst kiezen. Dan pas argumentatie
Alsof het gaat om een voetbalclub, kiezen we eerst een zijde (voor of tegen de protesterende boeren) en daarna gaan we de feiten zoveel mogelijk uitleggen in het voordeel van deze zijde.
Dat is geen nieuw inzicht. In 1945 schreef Orson Welles het essay ‘Notes on Nationalism’ waar het rationele vermogen van de mens ernstig in twijfel wordt getrokken; “The nationalist does not go on the principle of simply ganging up with the strongest side. On the contrary, having picked his side, he persuades himself that it is the strongest, and is able to stick to his belief even when the facts are overwhelmingly against him.”.
Ik betwijfel of mensen die zeggen de boerenprotesten te steunen, of zeggen de klimaatacties niet te steunen, überhaupt op de hoogte zijn waar voor of tegen geprotesteerd wordt. Extinction Rebellion heeft dat goed in de gaten. De klimaatacties zijn een middel, niet het doel. Steun voor de acties op zichzelf is niet zo belangrijk. Als het maar leidt tot aandacht voor het klimaat, voordat we ons realiseren dat het te laat is.
‘De politiek’ als veilige boosdoener
Voor de boeren ligt dat waarschijnlijk anders. De boeren protesteren namelijk voor zichzelf. Niet voor een hoger doel als ‘het klimaat’. Publieke steun is voor hen belangrijk en daarmee is het ook belangrijk dat zij als slachtoffers worden gezien. Slachtoffers van ‘de politiek’ liefst omdat dat nu eenmaal een veilige boosdoener is.
Wat opvalt, is dat klimaatactivisten weliswaar hinderlijk zijn, maar zij laten zich altijd netjes afvoeren door de politie. Zonder geweld, zonder bedreiging. De eventuele soep kun je gewoon van het ruitje voor de Mona Lisa afpoetsen. De boerenprotesten gaan ondertussen gepaard met onder andere geweld, intimidatie en vernielingen. Zij verzetten zich tegen arrestatie, bedreigen politici, maken dingen permanent stuk en brengen anderen in gevaar. Best vreemd dat hier steun voor is. Bizar dat deze steun blijkbaar zelfs groter is dan die voor protesten die onze democratie niet proberen te ondermijnen.
Als agressie werkt…
Het gaat mij nu niet om waar voor wordt geprotesteerd, maar hoe er wordt geprotesteerd. En dan is het zorgelijk dat er steun is voor de protesterende agrariërs. Politici laten zich begrijpelijkerwijs ook beïnvloeden door de publieke opinie. Wat in dit geval betekent dat niet op basis van bijvoorbeeld argumentatie, debat en zorgvuldige afweging wordt besloten. Je krijgt je zin door de agressiefste te zijn. Wat er enkel toe leidt, dat je je de volgende keer nóg agressiever op zult stellen. Of je nou gelijk hebt of niet.
Hoe hinderlijk klimaatacties ook mogen zijn, de activisten maken gebruik van de mogelijkheden binnen de rechtstaat. En wanneer ze over het lijntje stappen, accepteren ze de gevolgen. Maar iedere handreiking richting de protesterende boer houdt, als direct gevolg van de wijze van protesteren, een levensgroot gevaar in van uitholling van die rechtstaat en de democratie. Steun gerust de boer, maar niet de protesten.
Erwin Fisser 