Een paar dagen geleden had ik het over de tegeltjeswijsheid: voorkomen is beter dan genezen. En dat het belangrijk is om je te realiseren dat het gros van de mensen er liever een gezonde dan een ongezonde leefstijl op nahoudt. Maar dat blijkt in de praktijk vaak lastig. Daarom is een beetje hulp van de overheid gewenst.
Met ‘gezonde leefstijlcampagnes’ kun je als overheid de burger helpen om zich te gedragen op de manier die ze het liefste zouden willen. Zie het als een stukje tegenwicht tegen de verleidingen van de vrije markt die nu eenmaal meer aan de consument kan verdienen wanneer deze er een ongezondere leefstijl op nahoudt. Want de kosten die daarmee gepaard gaan, die hoeft de vrije markt niet te betalen, die kosten zijn dan weer voor de gemeenschap. De tegeltjeswijsheid van het neoliberalisme is dan ook in goed Engels; “Privatising the gains, socializing the losses.” Oftewel, de samenleving draait op voor de kosten en wij pakken de winsten.
Het mes dat aan twee kanten snijdt
Wat de uiteindelijke samenstelling ook wordt, een nieuw kabinet gaat alles straks heel anders doen. Men gaat weer ‘zorgen voor de burger’. Dat moet ook wel, want de zorgkosten zijn straks niet meer op te brengen. Het mes snijdt aan twee kanten: de burger is gezonder en gelukkiger én het zorgsysteem staat minder onder druk. Maar deze benadering is nog ergens anders toe te passen: de woningmarkt.
Net zoals er meer mensen aanspraak maken op zorg dan er zorg beschikbaar is, maken in Nederland ook meer mensen aanspraak op een woning dan er woningen beschikbaar zijn. De oplossingen die je tot nu toe hoort zijn nogal van dik hout zaagt men planken (meer bouwen, immigranten tegenhouden… lui denkwerk.) en mist de finesse van dat aan twee kanten snijdende mes.
Erg CDA
Waar kun je de kloof tussen vraag en aanbod namelijk nog veel meer mee dichten? Door babyboomers sneller uit hun riante met overheidssubsidie gefinancierde vrijstaande huizen richting gelijkvloerse appartementen te geleiden inderdaad. Ook dat is een mes dat dubbel snijdt, maar dan aan twee keer aan dezelfde kant: meer woningen en mensen kunnen langer ‘thuis’ blijven wonen. Maar we zoeken een mes dat aan twee kanten snijdt. Als je dan kijkt naar de enorme hoeveelheid eenpersoons huishoudens en de woningvraag die daaruit voortkomt. Dat zou aanzienlijk schelen. En de drama’s die zich afspelen achter de triplex deuren van de stacaravans waar de vers gescheiden ouders zich bevinden zijn ook niet mals. Het is vast heel erg CDA van me, maar zouden we er als samenleving niet goed aan doen om te investeren in goede, duurzame relaties tussen ouders van gezinnen met (jonge) kinderen? Niet meer dat makkelijke ‘het ging niet zo lekker’, maar gewoon er met elkaar aan werken om het leuk te houden samen. En reële verwachtingen hebben. Want natuurlijk wordt dat verliefde gevoel na twintig jaar minder.
Woningcrisis oplossen? Relatietherapie gratis maken.
Ouders die bij liefst gelukkig, maar minimaal tevreden elkaar blijven zijn beter voor de woningmarkt, zéker beter voor de kinderen en ook beter voor de partners zelf. Maar daar is misschien wel wat hulp bij nodig hier en daar. Dus in plaats natuurgebieden volstorten met beton of een fascistisch buitenland beleid te voeren, zou een kabinet er wel eens beter aan kunnen doen om relatietherapie gratis te maken. Gewoon in het basispakket voor iedereen. Voorkomen is uiteindelijk beter dan genezen.
Erwin Fisser 